Veiligheid en aansprakelijkheid op de werkvloer
Een veilige en prettige werkplek leidt tot minder ziekteverzuim, hogere productiviteit en minder mentale klachten. Werkgevers en werknemers zijn beide verplicht om aan een veilige werkplek bij te dragen. In de Arbowet ligt vast welke verantwoordelijkheden zij hebben.
Veilig werken volgens de Arbowet
De Arbowet bevat regels om de gezondheid en veiligheid van werknemers te waarborgen en te voorkomen dat zij ziek worden van hun werk of een bedrijfsongeval krijgen. Deze regels gelden voor zowel werkgevers als werknemers. Werkgevers moeten aan bepaalde eisen voldoen om een veilige werkplek te creëren. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Werknemers beschermen tegen risico’s op het werk.
- Gevaren voor de gezondheid aanpakken.
- Persoonlijke beschermingsmiddelen en goed gereedschap verstrekken.
Voorbeelden van werknemersverantwoordelijkheden zijn:
- Zorgen voor de eigen veiligheid en die van collega’s.
- Hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste manier gebruiken.
- Alle veiligheidsinstructies opvolgen.
Het verschil tussen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
Hoewel werkgevers en werknemers samen verantwoordelijk zijn voor de veiligheid op de werkvloer, ligt de primaire verantwoordelijkheid bij de werkgever. Er is een wezenlijk verschil tussen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Iemand die verantwoordelijk is, is verplicht om iets wél of juist niet te doen. Wie aansprakelijk is, kan worden vervolgd en beboet of moet de schade vergoeden als de verplichting niet wordt nageleefd. Als een werknemer schade of letsel oploopt door een ongeval of ongezonde omstandigheden op het werk, dan kan de werkgever een boete krijgen.
Een veilige en gezonde werkplek voorkomt boetes
De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op de naleving van de Arbowet. Werkgevers moeten de voorschriften uit de Arbowetgeving dus serieus nemen en naleven. Als een inspecteur concludeert dat een werkgever regels overtreedt, kan hij die een boete opleggen. Dat gebeurt onder andere in de volgende gevallen:
- Het ontbreken of onvolledig zijn van een risico-inventarisatie en ‑evaluatie (RI&E).
- Het niet of onvoldoende geven van voorlichting en onderricht.
- Het niet melden van een arbeidsongeval.
Werkgevers die een misdrijf begaan, kunnen een proces-verbaal krijgen. Ook werknemers die de Arbowet overtreden lopen het risico op een boete.
8 tips om veiligheid op het werk te stimuleren
Wil je als werkgever of preventiemedewerker de veiligheid op de werkvloer verbeteren? Dit zijn acht tips:
- Creëer een veiligheidsbeleid (o.a. risico-inventarisatie en -evaluatie).
- Neem aansprakelijkheid met voorbeelden op in het veiligheidsbeleid.
- Omschrijf duidelijk de taken en verantwoordelijkheden in het veiligheidsbeleid.
- Zorg ervoor dat medewerkers kennis hebben van het beleid en de regels.
- Zorg voor instructies en trainingen.
- Verstrek persoonlijke beschermingsmiddelen.
- Zorg voor regelmatige inspecties en onderhoud.
- Zorg ervoor dat onveilige situaties of incidenten gemeld kunnen worden.
Wat doet een preventiemedewerker?
Naast dat een veilige en gezonde werkomgeving verplicht is, biedt het ook voordelen voor de werkgever: werknemers die zich prettig voelen op hun werkplek zijn gemotiveerder, productiever en minder vaak ziek. Een goed veiligheidsbeleid is dus belangrijk. Een preventiemedewerker werkt aan de totstandkoming en de naleving van zo’n beleid. Hij of zij ziet erop toe dat werknemers veilig, gezond en onder de juiste werkomstandigheden kunnen werken. Ieder bedrijf met medewerkers in dienst is verplicht minimaal één werknemer als preventiemedewerker aan te wijzen. Als het bedrijf minder dan 25 werknemers in dienst heeft, mag de werkgever ook zelf de preventiemedewerker zijn.
Cursus preventiemedewerker: leer meer over veiligheid, aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid op de werkvloer
Wil jij als preventiemedewerker bijdragen aan de dagelijkse veiligheid en gezondheid binnen jouw organisatie? Tijdens de training Preventiemedewerker leer je hoe je je inzet voor goede arbeidsomstandigheden binnen je bedrijf en ontwikkel je je tot een deskundige en effectieve preventiemedewerker. Je gaat aan de slag met maatregelen voor een veiligere werkomgeving, het mede opstellen van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en communicatie met de OR (ondernemingsraad) en de MR (medezeggenschapsraad).